Cmentarz usytuowano na wzgórzu przy ulicy Skalbmierskiej. Założony został w XVIII wieku. Miał powierzchnię 5 ha. Do II
wojny światowej cmentarz ogrodzony był murem, a na jego terenie
znajdował się dom przedpogrzebowy i dom grabarza. Został zniszczony w
czasie wojny. Po wojnie nagrobki posłużyły do budowy drogi.
W czasie II wojny światowej na terenie cmentarza miała miejsce masowa
egzekucja. Niemcy rozstrzelali 1500 Żydów z Działoszyc i okolic. Ofiary
mordu pochowano we wspólnych, zbiorowych mogiłach.
Według opowiadań naocznych świadków egzekucji o wczesnej porze przybył do Działoszyc operacyjny oddział niemiecki. Na
rynek sprowadzono Żydów przy pomocy rady i milicji żydowskiej, oraz
policji granatowej. Żydzi stanowili ok. 80% całej społeczności
Działoszyc. Żydzi byli w różnym wieku, osoby te były zmęczone, głodne,
były tam też dzieci i osoby chore i starsze.
Większość miała przy sobie
tobołki i bagaże zebrane w pośpiechu - pakowano wszystko co było pod
ręką i co było najbardziej potrzebne. Osoby te były rozdzielane, osoby
starsze i samotne, zagubione dzieci pakowano do ciężarówek i
przewożono na wzgórze usytuowane przy obecnym pomniku żydowskim - tam te
osoby były rozstrzeliwane nad przygotowanymi wcześniej dołami - doły
kopali Żydzi wyznaczeni do tego przez okupanta wg. segregacji i
zdolności do pracy. Niektórzy z ofiar jeszcze przy życiu byli zasypywani
żywcem lub przygniatały ich kolejne ciała. Ziemie w tej mogile jeszcze
przez długi czas się poruszała - Żydzi konali zasypani żywcem.
Obecnie na
powierzchni 2 ha nie zachowała się żadna macewa. Teren jest
zdewastowany, porośnięty drzewami i krzewami.
Położenie: Działoszyce, gm. Działoszyce, pow. pińczowski, woj świętokrzyskie
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz